Een prachtig vertaalmoment

Leestijd: 3 minuten  |  08 november 2019

Anne Stoppels begeleidt het Onobasulu vertaal- en alfabetiseringswerk in Papoea-Nieuw-Guinea. Eerder werd er gewerkt aan het Bijbelboek Openbaring. “We hadden weer mooie vertaalmomenten. Bijvoorbeeld bij Openbaring 7 waar de 144.000 Gods zegel op hun voorhoofd krijgen gedrukt. Het woord ‘zegel’ komt vaker voor in de bijbel, vaak als een merkteken van het feit dat God de gelovigen vast en zeker als de Zijne beschouwt.”

Anne vertelt over het vertaalproces van Openbaring: “Tot nu toe hadden we steeds het woord zegel vertaald met imini, een algemeen woord voor markering. In de zoektocht naar een specifieker woord, kwamen we op het gebruik van de Onobasulu om hun varkens een bepaalde knip in het oor te geven als een teken van eigenaarschap. Oormerken dus, zoals Nederlands vee een nummertje in hun oor krijgt. Maar het mooie is dat het woord voor eigenaar in het Onobasulu hetzelfde is als ‘vader’.”

Varken

Anne vervolgt: “Als de Onobasulu een varken, of een stuk land, of wat dan ook maar, markeren als zijnde van hen, als een teken voor anderen om ervan af te blijven, dan noemen ze dat enaoba. Letterlijk ‘ik-ben-hiervan-de-vader’. En dat is dan een werkwoord. Dus dan krijg je zoiets als: Hij heeft zijn varken ge-ik-ben-hiervan-de-vader-d, als iemand zijn varken zo’n oormerk heeft gegeven.  Dat vaderteken is niet te verwijderen, ook niet als het varken de bush inloopt en verwildert. Als zo’n verwilderd varken later weer gevonden wordt, weet iedereen van wie het dier is.” De lokale Bijbelvertaler Wabele voegt hier nog aan toe: “En als het varken verwildert, denkt zijn ‘vader’ de hele tijd, waar zou mijn varken toch zijn?”

Verrassend

“Alle vergelijkingen gaan natuurlijk altijd mank, want uiteindelijk hebben de Onobasulu varkens om ze op te eten, en dat is natuurlijk niet hoe God ons ‘Ik-ben-de-Vader-t’. Maar toen we dit woord ‘enaoba’ in de vertaling gebruikten, en ik zag hoe de vertalers erop reageerden, had ik het gevoel dat de vertaling hier eigenlijk mooier is dan het origineel! Zo blijft het vertaalwerk ons altijd weer verrassen!” Aldus vertaalster Anne.

‘Hij heeft zijn varken ge-ik-ben-hiervan-de-vader-d’

Deze foto uit 1998, werd genomen door een collega van Anne Stoppels, Brigitta Uringa.

“Bij de twee varkens rechts op de foto is de oormarkering duidelijk te zien. De puntjes zijn van de oren afgesneden. Onobasulu varkens lopen vrij rond in de bush. Ze krijgen ‘s ochtends en ‘s avonds op een vaste plaats eten van hun eigen ‘vader’, of van diens vrouw of kinderen. Daarom lopen ze meestal niet weg. En terwijl ik dit schrijf, bedenk ik dat ik nog even moet vragen, hoe het zit als een vrouw iets als eigendom markeert. Is het dan ook enaoba? Of is het dan enaeba? (‘Ik ben hiervan de moeder’.) Zo helpt het schrijven me ook om compleet te zijn in mijn taalkundige onderzoek…”

Meer lezen over het werk van Anne Stoppels? Dat kan hier

Deel dit bericht

Gerelateerd

Gegrepen door Gods Woord

Hessel en Coby Visser woonden en werkten 25 jaar tussen de Naro-mensen in D’Kar, Botswana. Wat is er in die…

Lees meer

Overal klinkt het Woord, zelfs in vluchtelingenkampen

Er was geen ontsnapping mogelijk! De toen dertienjarige Tefera Endalew uit het zuiden van Ethiopië zat opgesloten in een hut,…

Lees meer

‘Ik ga om God te dienen’ 

De gedreven Jorn Rietveld (28) wordt dit jaar uitgezonden naar Papoea-Nieuw-Guinea. Van kinds af aan wilde hij al naar de…

Lees meer

Ondernemersavonden: ‘Het evangelie in 3D’

In april organiseert Wycliffe Bijbelvertalers ondernemersavonden op drie locaties in het land over ‘Het evangelie in 3D’. Een avond vol inspiratie,…

Lees meer

Column: Horen en zien

Als je deze tekst leest, is de kans groot dat je deze in je hoofd “hoort”. Je hoort een stem…

Lees meer

De kracht van Bijbelvertaalwerk

Luai woont op New Ireland, de meest noordoostelijke provincie van Papoea-Nieuw-Guinea. Haar moedertaal is het Nalik, een taal die door…

Lees meer

De weg van het Woord volgen

José Alberto (57) grijpt zijn hoed van zijn hoofd en drukt zijn gezicht erin. Hij huilt, overmand door emoties, als…

Lees meer

Van eerste gebaar naar complete Bijbel 

Hoe vertaal je de Bijbel in gebarentaal?  Elk project kiest zijn eigen werkwijze, maar over het algemeen worden deze 14…

Lees meer

Een levende getuige

Ain*, een jonge Aziatische vrouw vertelt: ‘Ik was altijd erg snel boos; naar mijn ouders toe gedroeg ik me respectloos…

Lees meer

De Bijbel in je moedertaal

Sta jij weleens stil bij het belang van de Bijbel in je moedertaal? Stel je eens voor dat je de…

Lees meer

Vijf dingen die je nog niet wist over gebarentaal

Je hebt vast weleens mensen in gebarentaal zien spreken. Misschien wel in de kerk, bij een conferentie of bij een…

Lees meer

Bijbel in Gebarentaal

Afgelopen zondag was Hannah Bout te gast in de nieuwe rubriek ‘De Bijbel leeft’ in het programma Groot Nieuws bij…

Lees meer

Een hedendaagse Jona

Verstijfd van angst luisterde Marie Yalemoto naar de geweerschoten in het regenwoud rond haar dorp. Zouden ze haar man Gaspard…

Lees meer

Een geluk bij een ongeluk

Het is nacht en het vriest dat het kraakt. Vladimir Burnashev werkt voor Wycliffe Rusland. Vladimir – afgekort Vova –…

Lees meer

Wakker geschud door de waarheid

Het is voor de Adzera christenen ontzettend lastig om een christelijk leven te leiden. Want hoe breek je met zonden…

Lees meer

Bram van Grootheest, CEO of Wycliffe Bible Translators Netherlands, is leaving the organisation after more than 16 years

Bram van Grootheest, CEO of Wycliffe Bible Translators Netherlands, is leaving the organisation after more than 16 years. Van Grootheest…

Lees meer

Algemeen directeur Bram van Grootheest vertrekt na ruim 16 jaar

Algemeen directeur Bram van Grootheest vertrekt na ruim 16 jaar bij Wycliffe Bijbelvertalers Nederland. Van Grootheest gaf jarenlang met volle…

Lees meer

Download hier het Advent Bijbelleesrooster

Gisteren reserveerde ik vijf minuten van mijn tijd om na te denken over hoe het zou zijn als ik geen Bijbel…

Lees meer

Rolf Heij uitgezonden als softwareontwikkelaar

Rolf Heij is zondag 29 oktober 2023 in bediening van zendeling gesteld in de Sionskerk in Krimpen aan den IJssel….

Lees meer

Het Bijbelvertaalwerk gaat sneller dan ooit 

Het Bijbelvertaalwerk gaat sneller dan ooit: uit onze jaarlijkse statistieken van het wereldwijde Bijbelvertaalwerk blijkt dat het werk snel vordert….

Lees meer